PIT-36L - Instrukcja krok po kroku

W ramach rozliczenia PIT-36L należy wykazać przychody uzyskane ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym. Wspomniana forma opodatkowania zysków pochodzących z przedsiębiorstwa na PIT-36L charakteryzuje się opodatkowaniem dochodu (przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania) według stawki 19% (niezależnie od jego wysokości).

Podatnik, który osiągnął przychód zagraniczny musi mieć na uwadze, że wartość jego zarobku podlega opodatkowaniu zarówno za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, jak również na terytorium jego uzyskania. Wyjątkiem od tej sytuacji jest stan faktyczny, w którym przychód został uzyskany przez polskiego rezydenta podatkowego, który przebywał za granicą nie dłużej niż 183 dni w rozliczanym roku podatkowym, zaś sam zarobek został uzyskany za pośrednictwem płatnika (np. pracodawcy) niemającego siedziby w danym państwie.

Podatnicy mający zarejestrowaną działalność gospodarczą muszą rozliczyć się z urzędem skarbowym niezależnie od tego, czy zarejestrowana przez nich działalność gospodarcza jest zawieszona (nawet jeśli okres zawieszenia prowadzenia przedsiębiorstwa rozciąga się na cały rok podatkowy). Z obowiązku złożenia deklaracji PIT przez przedsiębiorcę nie zwalnia również okoliczność nieosiągnięcia żadnego przychodu z tego źródła.

Spółkami osobowymi są podmioty zarejestrowane w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), które nie posiadają osobowości prawnej: 

• spółka jawna,
• spółka partnerska,
• spółka komandytowa,
• spółka komandytowo-akcyjna.

Jeśli jesteś wspólnikiem jednej z wyżej wymienionych podmiotów masz obowiązek rozliczenia PIT z przychodów uzyskanych z tytułu uczestnictwa w spółce.

Podatnicy podatku liniowego mają możliwość odliczenia składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania. Jeśli w ramach Twojego rozliczenia PIT nie doszło do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne możesz pomniejszyć swój dochód roczny o kwotę 11 600 zł. 

Mianem „zakładu” określa się stałą placówkę, w której jest prowadzona (całkowicie lub częściowo) działalność gospodarcza danego przedsiębiorstwa. „Zakład" występuje wtedy, gdy łącznie są spełnione następujące warunki:

• istnieje placówka o stałym charakterze (np. miejsce zarządu, filia, biuro, fabryka, warsztat, kopalnia, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom oraz każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych),
• działalność wykonywana jest za pośrednictwem tej placówki,
• budowa prowadzona za granicą — plac budowy, prace budowlane lub instalacyjne trwają dłużej niż określony w umowie czas — najczęściej 12 miesięcy.

Rozliczeniu w rocznej deklaracji podatkowej podlegają zaliczki należne za dany miesiąc, a nie wyłącznie zaliczki wpłacone w danym roku podatkowym. W związku z powyższym podatnik deklarować powinien zaliczki za okres styczeń-grudzień danego roku (przy założeniu że prowadził działalność cały rok).

Uproszczona forma wpłacania zaliczek polega na wpłacaniu zaliczek miesięcznych w wysokości 1/12 kwoty obliczonej od dochodu wykazanego w zeznaniu złożonym:

• w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy (rok temu) albo
• w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata (dwa lata temu) – jeżeli w zeznaniu, o którym mowa w pkt 1, podatnicy nie wykazali dochodu.

Jeśli rozliczyliśmy w danym roku podatkowym ulgę podatkową i w późniejszym okresie otrzymaliśmy zwrot środków, które podlegały odliczeniu, to wartość zwróconą należy wykazać poprzez doliczenie zwróconych nakładów do podstawy opodatkowania w PIT lub złożenie korekty deklaracji za poprzedni rok rozliczeniowy.

Z anonimowymi rachunkami zbiorczymi mamy do czynienia, gdy instytucja prowadząca nie zna Twoich danych osobowych i nie może przesłać Ci formularza PIT-8C. Jest to jedynie obowiązek informacyjny. Podatek został już odprowadzony przez dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, czy też inną instytucję, w której posiadasz taki rachunek. Opcja ta dotyczy głównie osób posiadających rachunki za granicą.

Większość uzyskanych wygranych podlega wykazaniu przez płatnika, który jednocześnie jest podmiotem wydającym nagrodę. Jeśli otrzymałeś wygraną lub przychód z odsetek, które nie zostały wykazana na PIT-11, PIT-8AR lub PIT-4R powinieneś wybrać wskazaną opcję.

Z anonimowymi rachunkami zbiorczymi mamy do czynienia, gdy instytucja prowadząca nie zna Twoich danych osobowych i nie może przesłać Ci formularza PIT-8C. Jest to jedynie obowiązek informacyjny. Podatek został już odprowadzony przez dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, czy też inną instytucję, w której posiadasz taki rachunek. Opcja ta dotyczy głównie osób posiadających rachunki za granicą.

Sekcję Utracone ulgi gospodarcze należy wypełnić w przypadku, gdy w ramach zarejestrowanej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej utracono możliwość rozliczenia poszczególnych preferencji podatkowych:

• ulga inwestycyjna,
• ulga na nowe technologię,
• zwolnienie dot. dochodu obejmującego działalność prowadzoną na terenie SSE (Specjalnej Strefy Ekonomicznej).

W ramach rozliczenia podatku liniowego (PIT-36L) Utracone ulgi gospodarcze obejmują utracone odliczenia związane z przedsiębiorstwem opodatkowanym stawką liniową (19% dochodu).

Oszczędzający mogą wcześniej (przed ukończeniem 60 lat) wycofać zgromadzone na IKE oszczędności, jednakże wiąże się to z koniecznością zapłacenia 19% podatku.

Zwrot środków zgromadzonych na IKE następuje w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE przez którąkolwiek ze stron, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej.

Wypłata środków zgromadzonych na IKZE następuje wyłącznie:

• na wniosek oszczędzającego, po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat oraz 
• pod warunkiem dokonywania wpłat na IKZE przez co najmniej w 5 lat,
• w przypadku śmierci oszczędzającego — na wniosek osoby uprawnionej.

Nie ma możliwości wypłaty z IKZE gdy nie spełniono powyższych warunków.

Środki zgromadzone przez oszczędzającego na IKZE mogą być – w zależności od wniosku oszczędzającego – wypłacone jednorazowo lub w ratach. Wypłata w ratach następować będzie przez co najmniej 10 lat, chyba że okres oszczędzania w ramach IKZE był krótszy (jednak nie mniej niż 5 lat). W takiej sytuacji wypłatę środków będzie można pobierać przez okres równy okresowi oszczędzania, tj. okresowi, w jakim dokonywane były wpłaty.

W razie jednorazowej wypłaty oszczędzający wykaże kwotę wypłaty z IKZE — na podstawie informacji otrzymanej z instytucji dokonującej wypłaty — w zeznaniu składanym za rok, w którym tę wypłatę otrzymał. Natomiast przy wypłacie w ratach podatek będzie pobierany w formie zaliczek przez płatnika (instytucję wypłacającą).

Członek otwartego funduszu emerytalnego (OFE) może wskazać osobę, której zostaną przekazane środki zgromadzone na rachunku wskazanej przez niego osobie. Jeśli zmarły członek nie wskazał następcy, który będzie beneficjentem wpłat na fundusz, środki zostaną przekazane spadkobiercy. Od otrzymanych środków pobiera się podatek dochodowy w  zryczałtowanej stawce 19%.

Kredyt podatkowy, inaczej "Zwolnienie podatkowe", to zwolnienie z płacenia zaliczek:

• w drugim roku prowadzenia działalności: jeżeli w roku jej rozpoczęcia działalność ta była prowadzona przez co najmniej 10 pełnych miesięcy LUB
• w trzecim roku prowadzenia działalności: gdy powyższy warunek nie został spełniony.

Takie zwolnienie nazywamy kredytem podatkowym, ponieważ spłacenie zaliczek zostaje rozłożone na raty do spłacenia przez 5 kolejnych lat.

Co prawda, jesteśmy zwolnieni z płacenia zaliczek w drugim lub w trzecim roku prowadzenia działalności, jednakże zwolniony dochód wykazujemy w zeznaniach składanych w kolejnych 5-latach następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik korzystał ze zwolnienia — w każdym roku wykazujemy 20% dochodu z roku objętego zwolnieniem.

Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) stanowi dodatkowy instrument oszczędnościowy na okres pobierania świadczenia emerytalnego. Równolegle do środków odkładanych na indywidualnych rachunkach prowadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, IKZE umożliwia gromadzenie finansów, które podlegają wypłacie po osiągnięciu wieku emerytalnego. 

Ulga na IKZE stanowi odliczenie od podstawy opodatkowania. W zależności od przyjętego sposobu rozliczenia z urzędem skarbowym będzie to preferencja podatkowa, której zastosowanie przyczyni się do pomniejszenia wykazanego przez nas przychodu lub dochodu.

Jeśli w rozliczanym roku podatkowym zostały przez Ciebie zgromadzone środki w IKZE, wybierz tę opcję. 

Osoby, które rozliczają przychody z działalności gospodarczej mają prawo do odliczenia straty poniesionej we wcześniejszych latach.

Należy pamiętać, że można obniżyć przychód z tego samego źródła, z którego była strata (np. jeżeli w tym roku rozliczamy tylko działalność gospodarczą, a wcześniej ponieśliśmy stratę z działów specjalnych produkcji rolnej, to nie przysługuje prawo do odliczenia straty). Natomiast jeśli w tym roku rozliczamy naszą działalność gospodarczą, a wcześniej ponieśliśmy stratę z tego źródła, to mamy prawo do odliczenia straty. Stratę możemy rozliczać przez 5 kolejnych lat, z tym że wysokość odliczenia nie może przekroczyć 50% tej straty.

Uwaga: Proszę wpisać pełną wartość straty — system automatycznie uwzględnia wszystkie limity.

W zeznaniu rocznym możemy odliczyć także składki, które opłacaliśmy dobrowolnie, czyli takie, które nie zostały opłacone przez pracodawców ani uwzględnione na otrzymanych formularzach PIT.

Osoby, które rozliczają przychody z działalności gospodarczej mają prawo do odliczenia straty poniesionej we wcześniejszych latach.

Należy pamiętać, że można obniżyć przychód z tego samego źródła, z którego była strata (np. jeżeli w tym roku rozliczamy tylko działalność gospodarczą, a wcześniej ponieśliśmy stratę z działów specjalnych produkcji rolnej, to nie przysługuje prawo do odliczenia straty). Natomiast jeśli w tym roku rozliczamy naszą działalność gospodarczą, a wcześniej ponieśliśmy stratę z tego źródła, to mamy prawo do odliczenia straty. Stratę możemy rozliczać przez 5 kolejnych lat, z tym że wysokość odliczenia nie może przekroczyć 50% tej straty.

Uwaga: Proszę wpisać pełną wartość straty — system automatycznie uwzględnia wszystkie limity.

Zwolnienie podatkowe, to zwolnienie z płacenia zaliczek:

• w drugim roku prowadzenia działalności — jeżeli w roku jej rozpoczęcia działalność ta była prowadzona przez co najmniej 10 pełnych miesięcy lub
• w trzecim roku prowadzenia działalności — gdy powyższy warunek nie został spełniony.

Takie zwolnienie nazywamy kredytem podatkowym, ponieważ spłacenie zaliczek zostaje rozłożone na raty do spłacenia przez 5 kolejnych lat.

Co prawda, jesteśmy zwolnieni z płacenia zaliczek w drugim lub w trzecim roku prowadzenia działalności, jednakże zwolniony dochód wykazujemy w zeznaniach składanych w kolejnych 5-latach następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik korzystał ze zwolnienia (w każdym roku wykazujemy 20% dochodu z roku objętego zwolnieniem).

Rolnicy ubezpieczenie w KRUS mogą odliczyć jedynie składki zdrowotne, nie mogą odliczyć składek społecznych płaconych do KRUS.

Nie. Odliczenie dobrowolnych składek dotyczy tylko tych płaconych do podmiotów realizujących zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych (ZUS, otwarte fundusze emerytalne, płatnicy składek, zakłady emerytalne) zawartych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych oraz do NFZ.

Składki z tytułu dodatkowego ubezpieczenia opłacane w ramach indywidualnych polis ubezpieczeniowych nie są składkami określonymi w ww. ustawach. A zatem poniesione wydatki na opłatę tych składek nie podlegają odliczeniu od dochodu.

Wpisujemy tu kwoty składek na ubezpieczenie społeczne lub/i zdrowotne, które opłacaliśmy dobrowolnie. Mogą to być składki emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe oraz opłacone przez nas składki osób z nami współpracujących. Dotyczy to zarówno dobrowolnie opłacanych składek do ZUS, jak i dobrowolnie opłacanych składek w NFZ. Wpisujemy tu składki faktycznie zapłacone w roku poprzednim, a nie te, które powinniśmy zapłacić.

Nie wpisujemy tu składek, które:

• zaliczyliśmy do kosztów uzyskania przychodu,
• zostały nam zwrócone,
• zostały odliczone w innym państwie,
• których podstawę wymiaru stanowi dochód zwolniony od podatku.

Kwoty składek na ubezpieczenia społeczne wyrażone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku/spłaty składki.

Ulgę w zeznaniu rocznym możemy zastosować w przypadku gromadzenia oszczędności na IKZE (aby ulga nam przysługiwała musimy gromadzić środki tylko na jednym rachunku IKZE). Odliczeniu podlega kwota wpłaconych (w poprzednim roku kalendarzowym) składek.

Górna granica odliczenia ulgi za 2024 r. odpowiada maksymalnej kwocie wpłat na IKZE i wynosi:

• 9388,80 zł w przypadku osób fizycznych, które nie prowadziły działalności gospodarczej oraz
• 14 083,20 zł dla przedsiębiorców.

Ulga zagraniczna przysługuje osobom, które osiągały dochód w kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę dotyczącą odliczenia proporcjonalnego, za wyjątkiem krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową.
Odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę między podatkiem obliczonym zgodnie z zasadą odliczenia proporcjonalnego a kwotą podatku obliczonego zgodnie z zasadą wyłączenia z progresją.

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Odsetki karne to odsetki za błędnie sklasyfikowane składniki majątku.

Jeżeli wydatki na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku zaczęliśmy wykorzystywać w działalności (np. zaliczyliśmy do kosztów uzyskania przychodów), a nie ujęliśmy ich w ewidencji środków trwałych/wartości niematerialnych i prawnych, mimo że okres ich używania wyniósł więcej niż rok, to mamy obowiązek do wykazania i zapłacenia stosownych odsetek.

Odsetki te nalicza się za okres od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku do dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok lub do dnia zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Nie dotyczy składników majątku, których wartość początkowa jest niższa niż 3500 zł.